Հայր Թովմա Խաչատրյանի Հարցազրույցը iammedia.am-ին
-Հա՛յր Սուրբ, ե՞րբ է ստեղծվ
ել ՀԵՀԵՄ-ը և ի՞նչ նպատակով:
-Հայ եկեղեցու համաշխարհային երիտասարդական միավորման ստեղծումը կարող ենք վերագրել քրիստոնեությունը Հայաստանում պետական կրոն հռչակելու 1700-ամյակի միջոցառումների շրջանակում 2001թ.-ին ձևավորված հայ եկեղեցու երիտասարդաց շարժմանը:
2007թ.-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ Երևանի Կորյունի փողոցի վրա բացվեց կենտրոնական գրասենյակը:
2018թ. դեկտեմբերին հրավիրվեցի՝ ստանձնելու ՀԵՀԵՄ-ի պատասխանատվությունը, և ուրախությամբ պետք է արձանագրեմ, որ Նորին Սրբություն Վեհափառ Հայրապետը մեզ տրամադրեց Աբովյան 15/1 հասցեում տեղակայված Երևանի կաթողիկոսական նստավայրի շենքը՝ Սուրբ Աննա և Կաթողիկե եկեղեցիների հարևանությամբ:
Մեր առաքելությունն է` համախմբել աշխարհասփյուռ հայ երիտասարդությանը, նպաստել հայ երիտասարդների հոգևոր ինքնաճանաչմանը, ինքնազարգացմանը, ազգային ու հոգևոր արժեքների պահպանությանը՝ ի շահ մեր հայրենիքի հզորացման և ի պայծառություն մեր Սուրբ Եկեղեցու:
ՀԵՀԵՄ-ի նպատակներից են.
• նպաստել քրիստոնեական հավատքի և արժեքների տարածմանը երիտասարդության մեջ՝ Քրիստոսի Եկեղեցու վարդապետության համաձայն,
• աջակցել թեմական երիտասարդական խորհուրդների եկեղեցասեր երիտասարդական միությունների համագործակցությանը` իրականացնելով համատեղ ծրագրեր Հայաստանի, Արցախի և սփյուռքի երիտասարդների մասնակցությամբ,
• թեմերի առաջնորդարանների հետ համագործակցությամբ և նրանց աջակցությամբ ստեղծել ներթեմական հոգևոր և աշխարհիկ երիտասարդական կառույցների խորհուրդ՝ համատեղ հոգևոր-մշակութային և ազգային ծրագրերի իրականացման համար,
taking into account the peculiarities of the given region or country, develop and come up with competitive and effective programs that will be aimed at ensuring the national and spiritual interests,
• թեմական կյանքում ակտիվ մշակութային, կրթական, մասնագիտական առաջընթաց ունեցող երիտասարդներին աջակցություն (կրթաթոշակներ, դրամաշնորհներ և այլն) տրամադրել և ներգրավել թեմական գործունեության մեջ:
-Ինչպե՞ս կարելի է դառնալ ՀԵՀԵՄ-ի անդամ: Ներկայումս քանի՞ անդամ ունեք:
-Ներկայումս ՀԵՀԵՄ կառուցվածքը հետևյալն է՝ ՀԵՀԵՄ կենտրոնական գրասենյակ և 8 տարածաշրջաններ՝ Հայաստան-Արցախ, Ռուսաստան և ԱՊՀ երկրներ, Եվրոպա, Հարավային Ամերիկա, Հյուսիսային Ամերիկա, Մերձավոր Արևելք և Աֆրիկա, Հնդկաստան և Ծայրագույն Արևելք, Ավստրալիա և Նոր Զելանդիա: ՀԵՀԵՄ անդամ են բոլոր հայ եկեղեցիներին կից գործող երիտասարդական կառույցների անդամները, իսկ կենտրոնական գրասենյակի անդամ կարող են դառնալ նաև կամավորները՝ լրացնելով կամավորության հայտ և նշելով նախընտրելի ուղղությունը՝ ծրագրային թիմ, գիտություն, սպորտ, մշակույթ, արվեստ, առողջապահություն, բնապահպանություն, հոգևոր անվտանգություն, սփյուռքի հետ կապեր, միջազգային համագործակցություն, միջեկեղեցական կապեր և այլն: Նույն հայտը կարելի է լրացնել առցանց՝ այցելելով Հայ եկեղեցու համաշխարհային երիտասարդական միավորման ֆեյսբուքյան էջ։
– Ի՞նչ ծրագրեր է իրականացնում ՀԵՀԵՄ Կենտրոնական գրասենյակը, և մինչև հիմա ի՞նչ ծիլեր են տվել դրանք:
-Ինչպես ընթացիկ տարում, այնպես էլ նախորդ տարիներին ՀԵՀԵՄ-ի կատարած աշխատանքների վերաբերյալ համացանցում կան բազմաթիվ տեղեկություններ:
Կենտրոնական գրասենյակի ծրագրերում ներառում և հետևողականորեն իրականացնում ենք համահայկական ուխտագնացություններ, ենթատարածաշրջանային, տարածաշրջանային և համահայկական երիտասարդական ճամբարներ՝ Եվրոպայում ու Ամերիկայում, բանակումներ, ուրույն ձևաչափով ու հստակ օրակարգով պատգամավորական և ներկայացուցչական ժողովներ։ ՀԵՀԵՄ-ը կազմակերպում է նաև կոնֆերանսներ, քրիստոնեական տարբեր թեմաներով քննարկումներ, որոնց ընթացքում բանախոսում են բարձրաստիճան հոգևորականներ, պետական գործիչներ եւ տարբեր ոլորտների մասնագետներ։
-Ի՞նչ կառույցների հետ եք համագործակցում, գործընկերների շրջանակը լա՞յն է:
-Թեմերի երիտասարդաց միություններից բացի՝ Կենտրոնական գրասենյակը համագործակցում է ուսումնական հաստատությունների ուսանողական խորհուրդների, պետական և հասարակական կառույցների, միջազգային և միջեկեղացական կազմակերպությունների հետ:
Համագործակցության ենք հրավիրում նաև ազգային գաղափարներ կրող կուսակցությունների երիտասարդական թևերին՝ իրականացնելու միասնական ծրագրեր։
– Հատկապես ո՞ր տարածաշրջանի երիտասարդներն են առավել ակտիվ մասնակցում իրականացվող ծրագրերին:
-Վերոնշյալ 8 տարածաշրջաններում մշտապես կազմակերպվում են տարաբնույթ միջոցառումներ։ Ծրագրերը մշակելիս կարևորում ենք տարածաշրջանային առանձնահատկությունները, ինչն էլ խթանում է երիտասարդների ակտիվ մասնակցությունը իրականացվող միջոցառումներին և լսելի դարձնում նրանց ձայնը։
-Պարբերաբար շփվելով երիտասարդների հետ` Ձեր դիտարկմամբ այսօր նրանք որքանո՞վ են մտահոգ ազգային-հոգևոր հարցերով և որքանո՞վ են համախմբված Հայ Առաքելական Եկեղեցու շուրջ: Պատկերն ինչպիսի՞ն է:
-Աստվածաշունչը խրատում է երիտասարդներին՝ «Յիշի՛ր քո Արարչին քո երիտասարդութեան օրերում» (Ժող. 12։1)։
Ազգային-հոգևոր հարցերով մտահոգ երիտասարդներ մի՛շտ ենք ունեցել, բայց պետք է մշակել և իրականացնել նպատակային ծրագրեր՝ նպաստելով նրանց ազգային-հոգևոր կյանքի առավել պայծառացմանը։
ՀԵՀԵՄ Կենտրոնական գրասենյակի ողջ գործունեությունը միտված է երիտասարդների շրջանում հայ եկեղեցու ավանդույթների, սրբազան ժառանգության ու ազգային արժեքների պահպանմանը։
Վստահաբար կարող եմ ասել, որ տարեցտարի երիտասարդների ներգրավվածությունը ազգային-եկեղեցական կյանքում առավել մեծանում է: Եթե ուշադիր լինեք եկեղեցական արարողություններին, ապա կտեսնեք, որ երիտասարդների թիվը շատ եկեղեցիներում նույնիսկ գերակշռում է:
-Տեղյակ եմ, որ երիտասարդներն ամեն տարի ամռանն ուխտագնացություն են կատարում դեպի հայրենիք: Ի՞նչ նպատակ ունի այն և ի՞նչ օրակարգով է անցկացվում:
-Յուրաքանչյուր հայ Սուրբ Էջմիածնի հետ ուխտ ունի. այդ ուխտը Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի տեսիլքի վերահաստատումն է մեր ազգային ինքնագիտակցության և մեր ազգային եկեղեցական հոգեկերտվածքի մեջ:
Ուխտագնացության առանցքային նպատակը աշխարհասփյուռ հայ երիտասարդությանը միավորելն է ազգային և հոգևոր ինքնաճանաչման գաղափարի շուրջ, քանի որ հայրենիքը սիրելու համար պետք է նաև այն ճանաչել։
Նմանատիպ միջոցառումներով է, որ մեր թեմական երիտասարդները գալիս են դեպի Սուրբ Էջմիածին՝ ամրապնդելու, վերանորոգելու իրենց ուխտը՝ դեպի Սուրբ եկեղեցին և դեպի հայրենիք: Վառ օրինակը այս տարվա հուլիսի 4-7-ը ՀԵՀԵՄ Կենտրոնական գրասենյակի կողմից կազմակերպված «Դեպի Սուրբ Էջմիածին, դեպի սրբազան Արցախ» համահայկական ուխտագնացությունն էր, որի առանցքային նպատակը աշխարհասփյուռ հայ երիտասարդությանը միավորելն էր ազգային և հոգևոր ինքնաճանաչման գաղափարի շուրջ։ Օրակարգում ներառել ենք այցելություններ սրբազան Արցախի պատմամշակութային վայրեր՝ Ամարասի վանք, Գանձասար, Սուրբ Ղազանչեցոց, կոնֆերանսներ՝ բաղկացած 5 ժողովական խմբերից և հանդիպումներ Արցախի պետական և եկեղեցական բարձրագույն իշխանությունների հետ։
Ուրախությամբ եմ անդրադառնում նաև այն փաստին, որ ընտանիքներ են կազմավորվում սփյուռքում ապրող հայ երիտասարդների միջև, որով ազգապահպանության հիմքեր են դրվում:
-Մտահոգիչ է աշխարհացիր հայ երիտասարդների ազգային ինքնության պահպանման խնդիրը: Ձեր կարծիքով որո՞նք են այն կարևոր բաղադրիչները, որոնց միջոցով նրանք օտար միջավայրում կկարողանան զերծ մնալ ուծացման վտանգից և չհեռանալ սեփական արմատներից:
-Երբ ծառայում էի սփյուռքում, հաճախ է շրջանառում «Պատարագից հետո» գրեթե եզրույթ դարձած արտահայտությունը: Ինչո՞ւ: Քանի որ գաղտնիք չի, որ հայ սփյուռքի դեմոգրաֆիկ պատկերը բավականին արագ փոփոխվում է: Օրինակ, հայը, որ Ցեղասպանությունից մազապուրծ ապաստան է գտել Լիբանանում, գործի բերումով տեղափոխվում է Սիրիա, իսկ ապա՝ Եվրոպա եւ այլն: Իսկ որտե՞ղ է, որ ծանոթանում է իր ազգակիցներին: Իհարկե՝ եկեղեցում եւ հատկապես Պատարագից հետո:
Եկեղեցու դերը թե’ սփյուռքում, իսկ ես կասեի այսօր նաեւ հայրենիքում՝ ազգապահպանության գործում անուրանալի է:
Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցին ամբողջ աշխարհում ունի թեմեր, որոնք իրենց տարածաշրջաններում ջանք չեն խնայում, որպեսզի հայ երիտասարդին հետ պահեն ձուլման, ազգամոռացման, եկեղեցամոռացման և ուծացման խնդրից:
-Ի՞նչ նոր հորիզոններ ունի նվաճելու ՀԵՀԵՄ-ն առաջիկայում:
-Այս տարվա նոյեմբերի 2-3-ը հրավիրել ենք ամբողջ աշխարհում սփռված մեր թեմական երիտասարդական կառույցների նախագահներին (ատենապետներին)՝ մասնակցելու Ատենապետաց ժողովին՝ ակնկալելով լսել և քննարկման հարթակ բերել առաջիկա տարի իրականացվելիք ծրագրերը՝ կենտրոնական գրասենյակ ներկայացնելով նաեւ իրենց թեմերի երիտասարդաց միությունների պատասխանատուների կողմից բերված ծրագրերը: Փակագծերը բացելով՝ միանգամից ասեմ, որ քննարկման նյութ է լինելու ՀԵՀԵՄ ընդհանուր ուղենիշը, ինչպես նաև՝ 2020-ին կայանալիք տարածաշրջանային միջոցառումների հարցը, որոնց շրջանակում շրջայցեր կիրականացվեն դեպի Հարավային Ամերիկա, Հյուսիսային Ամերիկա, Եվրոպա, Ռուսաստան, Մերձավոր Արեւելք և այլն:
Պետք է բոլորով միասին նախապատրաստվենք 2021-ին կայանալիք «Դեպի Սուրբ էջմիածին, դեպի հայաստանյան թեմեր» մեծ ուխտագնացությանը:
Աստված պահապան բոլորիս:
Հարցազրույցը Գևորգ Չիչյանի